આ રવિવારે ધનતેરસ છે. ધનતેરસના દિવસે ધનની પૂજા કરવા માટે અગાઉ તો આપણે ચાંદીના સિક્કા સાથે સો-સો રૂપિયાની કડકડતી નોટોને ચાંલ્લા કરતા હતા. પણ હવે બધું ડિજીટલ થઈ ગયું !
આજે આપણે કોઈને પૂછવું પડે કે ભાઈ, મોબાઈલમાં ‘પેમેન્ટ એપ’ ખોલીને એની ઉપર ચાંલ્લા કરીએ તો ચાલે ?
ડિજીટલ યુગને કારણે ધનનાં સ્વરૂપો પણ બદલાઈ ગયાં છે. અગાઉ તો આપણે બે જ જાતનાં ધન જાણતા હતા. સફેદ-ધન અન કાળું-ધન ! (ઓ ભાઈ ! 15 લાખવાળું ‘સ્વીસ-ધન’નું નામ કોણે લીધું ? અરે, જપો ને ભૈશાબ ?) છતાં જોવા જાવ તો આજના જમાનામાં આપણી પાસે નવી નવી જાતનાં ધન છે…
***
રિ-ચાર્જ ધન
શાસ્ત્રોમાં જેનો ઉલ્લેખ પણ કદાચ જોવા નથી મળતો એવા આ ધનની સૌથી વધુ કિંમત આજકાલની છોકરીઓને છે !
આધુનિક ભાષામાં જેને ‘ગર્લ-ફ્રેન્ડ’ કહેવામાં આવે છે તેવી યુવતીઓ અમુક વાર તો માત્ર રિ-ચાર્જ ધનમાં કદી ‘ઓટ’ કે ‘ખોટ’ ના વર્તાય એ માટે થઈને ડઝનથી વધુ બોય-ફ્રેન્ડો રાખે છે.
નવા રિવાજ મુજબ ફ્રેન્ડશીપને ફ્રેન્ડશીપનું BF નામનું ‘સ્ટેટસ’ પણ ત્યારે જ મળે છે જ્યારે બોયફ્રેન્ડ પોતાની ગર્લફ્રેન્ડને રિ-ચાર્જ કરાવી આપવાની વિધિને પોતાનો અધિકાર માનતો થઈ જાય છે.
જોકે એક કરતાં વધુ બોયફ્રેન્ડો જ્યારે ગર્લફ્રેન્ડનાં રિ-ચાર્જ કરવાના અધિકારને પોતાનો ‘એકાધિકાર’ માનવા લાગે છે ત્યારે વિવિધ પ્રકારના ઝગડા અને બ્રેક-અપ થતા હોય છે. છતાં ‘બ્રેક-અપ’ પછીના ‘પેચ-અપ’ના તબક્કામાં પણ આ રિ-ચાર્જ ધન જ પહેલી પ્રોપર વિધી માનવામાં આવે છે.
***
કેશ-બેક ધન
ડિજિટલ ધનના નવા પ્રકારોમાં આ એક અનોખો ધન-પ્રકાર છે. અહીં ‘કુછ પાને કે લિયે કુછ દેના પડતા હૈ’ના નિયમ મુજબ કેશ-બેક ધન પ્રાપ્ત કરવા માટે પહેલાં તો ધન આપવું જ પડે છે. છતાં ‘આપેલું કદી એળે જતું નથી’ એવી જુનવાણી માન્યતા મુજબ તમે આપેલા ડિજિટલ ધનમાંથી કંઈક તો પાછું મળે છે.
જોવાની વાત એ છે કે આ રોકડ રકમ નથી, એ ખણખણતી અને કડકડતી રકમ પણ નથી, છતાં એને ‘કેશ’-બેક કહેવામાં આવે છે ! ગુજરાતીમાં ભલે રૂપિયા-પૈસાની ગણત્રીમાં ગમે એટલા પાકા હોય પણ આખા વરસ દરમ્યાન 5000 રૂપિયાનું કેશ-બેક મેળવવા માટે 50,000 રૂપિયાનું ડિજિટલ-ધન ખરચવું જ પડે છે તેવું હજી ઘણાના મગજમાં બેઠું નથી.
***
ધોવાણ-ધન
આ મુખ્યત્વે શેરબજારનું ‘આભાસી’ ધન છે ! તમે અવાર-નવાર છાપાઓમાં વાંચ્યુ હશે કે શેરબજારમાં કડાકો બોલી જતાં રોકાણકારોના 11 લાખ (કે 21 લાખ) કરોડનું ‘ધોવાણ’ થઈ ગયું. નવાઈની વાત એ છે કે જ્યારે ધોવાણ પામેલું ધન તેજીમાં પાછું રોકાણકારો પાસે આવે છે ત્યારે ‘સુકાણ’, ‘મેળવાણ’ કે ‘ચઢાણ’ ધન તરીકે ઓળખાતું નથી. એવા સમયે મોટે ભાગે દેશના અબજોપતિઓની સંપત્તિમાં કેટલો વધારો થઈ ગયો અને કોને ‘પછાડી’ને કોણ આગળ નીકળી ગયું એવી જ વાતો છપાતી રહે છે.
***
ભક્ત-ધન
અંગ્રેજીમાં કહીએ તો એને ‘ફોલોઅર્સ’ કહેવામાં આવે છે. મોદી સાહેબથી લઈને મલઈકા અરોરા જેવી હસ્તિઓ પાસે આ ધન હોય છે. એમાં જ્યારે ‘ફેક-ધન’ નીકળે અને ભક્તજનોમાં રાતોરાત ઘટાડો થઈ જાય ત્યારે શેરબજારની ભાષામાં કહીએ તો ‘ધોવાણ’ થવાથી ‘અફરાતફરી’ મચી જાય છે.
***
ગોરધન
બસ, આ જ એક સાચું ધન છે, આજની ભારતીય નારીઓનું ! પતિ છે, તો PayTm છે !
***
- મન્નુ શેખચલ્લી
E-mail : mannu41955@gmail.com
Comments
Post a Comment